Gastvrijheid en dienstbaarheid

Gastvrijheid was een belangrijk thema in het discussiepanel tijdens de Horecava. Zijn Nederlanders wel gastvrij genoeg? Aziaten hebben volgens velen de gastvrijheid in de genen, daar zouden wij niet aan kunnen tippen.

Anderen zeggen, dat dit fenomeen niet gebaseerd is op gastvrijheid maar op dienstbaarheid.

Als je gaat nakijken wat het woord dienstbaarheid betekent dan kom je aardig in de buurt van een vorm van slaafsheid. Het jezelf wegcijferen, je eigen wil opgeven, ten dienste van anderen. Zo ver zal een Nederlander dus niet gauw gaan. Vanuit de historie waren het wel de Nederlanders kolonisten die juist de Aziatische volkeren onderdrukten. Denkt u maar aan de de hoogtijdagen van de VOC.

Misschien heeft dit verleden wel mede bijgedragen tot de vorming van hun nederigheid cq dienstbaarheid. U zou hieruit de conclusie kunnen trekken dat dienstbaarheid per definitie altijd een onvrijwillige basis heeft, dit is echter niet het geval.

Er zijn genoeg mensen op de wereld te vinden die zich vrijwillig en belangeloos volledig inzetten voor bijvoorbeeld goede doelen en zichzelf daarbij geheel wegcijferen.

Nu is echte gastvrijheid volgens sommigen heel iets anders dan dienstbaarheid en daar heb ik nu wat moeite mee. Een belangrijk kenmerk van echte gastvrijheid is ook dienstbaarheid en zelfs onbaatzuchtigheid. Onbaatzuchtigheid wil zeggen dat je bereid bent dingen, zo u wilt, extra’s voor anderen te doen, zonder daarvoor onmiddellijk een vergoeding te vragen cq te verwachten.

Het menselijk en ethisch aspect speelt hierbij ook een belangrijke rol. Daarnaast zit in gastvrijheid ook een groot stuk acceptatie en begrip. Daarmee bedoel ik anderen accepteren en waarderen om wie of wat ze zijn. Denk maar aan mensen afkomstig uit andere culturen. Gastvrijheid is ook je deur wagenwijd openzetten voor gasten, actief zijn en proberen er alles aan te doen om ze het naar hun zin te maken.

Om goed in beeld te krijgen wat gastvrijheid precies inhoudt wil ik u verleiden om het volgende stukje te lezen:

De herbergier van Pidalgo

Te Pidalgo, in het graafschap Esquerra, leefde eens een herbergier, die algemeen voor een zonderling werd gehouden.

Hij stelde er een eer in, zijn gasten op het beste te onthalen dat er in de omtrek te krijgen was, schonk de heerlijkste dranken en weigerde om ook om maar de vergeeflijkste bedriegerijen in zijn rekeningen aan te brengen. Hij bedong op zijn waren slechts de winst die nodig was, om zichzelf en zijn vrouw in leven te houden en besteedde het overige voor de aankoop van nieuwe pannen en fijner bewerkte schuimspanen. Als men bijzonder veel at, weigerde hij zelfs enige vergoeding in ontvangst te nemen, zeggende dat de aanblik van zulk een eter hem beloning genoeg was. Bij grote festijnen stond hij handenwrijvend in de deuropening, glanzend van verrukking, en liet het oog met welgevallen weiden over zijn dankbare gasten. Eens, bij een schuttermaaltijd, zag men hem wenen van blijdschap.

Godfried Bomans.

Qua gastvrijheid natuurlijk helemaal top, qua bedrijfvoering waarschijnlijk een stuk minder!

Degenen die vinden dat dienstbaarheid alleen maar onderdanigheid, slaafsheid en bescheidenheid is begrijpen niet goed dat voor goed gastheerschap een zekere mate van dienstbaarheid en bescheidenheid onontbeerlijk is. Dit is dus niet hetzelfde als de zogenaamde “knipmessen” mentaliteit die je vroeger ontwaarde in de top restaurants.

Wat er mijn inziens ontbreekt in de Nederlandse horecaservice is een bepaalde mate van bescheidenheid en dienstbaarheid. Een stukje dienstbaarheid en bescheidenheid invoegen in onze uiting van gastvrijheid zou de Nederlandse gastheer alleen maar sieren en onze gastvrijheid op een hoger plan brengen. Het is nu dus hoog tijd om iets te doen aan onze invulling van gastvrijheid, want gastvrijheid is immers ook nog gebaseerd op onbaatzuchtigheid! En dat houdt in: ook de prijzen naar beneden, vooral nu blijkt dat het prijspeil in de Nederlandse horeca het hoogste is van de ons omringende landen.

En vergeet niet om leidingwater en brood voortaan niet meer in rekening te brengen.

De Aziatische invloeden op het gebied van toepassing ingrediënten, kooktechnieken en bord opmaak zijn overal in de westerse keukens voelbaar. Laten we nu ook maar eens open staan voor de Aziatische invulling van het gastheerschap!

En de omzet dan, zult u zich afvragen… die zal niet meer afnemen, maar weer enorm stijgen!

Martin de Baat.