Volgens een willekeurig woordenboek gaat het om de volgende definitie: “Vaardigheid of product waar je je speciaal mee bezighoudt en waar je goed in bent!” Voorbeeld: `De specialiteit van dit restaurant is de bereiding van visgerechten.`

Betreft dat laatste, “waar je goed in bent” wil ik graag wat dieper op in gaan. Hoe meten we nu of iemand ergens goed in is? Dat is wellicht zeer persoonlijk, de een vind de specialiteit lekker of bijzonder en dan de ander vind het maar niks. Dit heeft te maken met 2 oorzaken: smaak en perceptie.

Een banketbakker die al jaren roept dat zijn specialiteit hazelnootgebak is, doet de goegemeente geloven dat dit werkelijk zo is. Natuurlijk is er niks mis met dit gebak totdat je bij een andere gerenommeerde zaak ook eens een hazelnoottaartje aanschaft. En wat blijkt die is veel lekkerder! Jammer voor deze zaak maar ze zullen nooit zoveel hazelnoottaartjes verkopen als de concurrent, die al meer dan 30 jaar zegt dat het zijn specialiteit is.

Hier is in beide gevallen niet zo veel aan de hand, beide taartjes zijn goed van kwaliteit en smaken goed, alleen de een is veel beter in marketing, terwijl de andere bakker, wiens hazelnoottaart veel beter is, stukken minder verkoopt. Anders is de situatie van een pannenkoekhuis, dat zichzelf specialist noemt in de bereiding van allerlei denkbare variaties pannenkoeken.

Je zou als potentiële klant, sorry gast, toch voorzichtig denken aan een dagelijks vers gemaakt beslag waarin ook niet al te zuinig met verse eieren en roomboter wordt omgesprongen. Tevens hoop je op een zekere mate van toewijding en vakbekwaamheid van de beslagmaker en pannenkoekenbakker.

Helaas, niets is minder waar. Romantiseren we nu al dit soort dingen gewoon zelf of laten we ons ook op het verkeerde spoor zetten door allerlei reclames? Misschien wel beide, maar in dit geval weet ik exact hoe de pannenkoeken in deze zaak tot stand komen. Beroeploze medewerkers op part time basis, die kant en klare pannenkoekenmix aanmaken met water en hup, bak ze maar.

Als je aan deze koekenbakkers vraagt of hun gasten enthousiast zijn over de geserveerde pannenkoeken krijg je als antwoord.”We krijgen nooit klachten”dat lijkt hoopvol voor deze zaak maar zorgt tegelijkertijd voor vele vraagtekens. Want hebben de mensen die hier komen dan geen smaak, klagen ze misschien niet, maar komen ze nooit meer terug. Of vinden ze de pannenkoeken gewoon lekker. Ja, wie bepaalt of iets lekker gevonden wordt, is de beroemde uitspraak van dhr. Klosse? Antwoord: De gast zelf natuurlijk!

De term als “huisgemaakt” zegt helemaal niets over de kwaliteit, zoals wel blijkt uit de bereiding van de pannenkoeken in bovenstaand pannenkoekenhuis. De definitie van specialiteit waarmee ik dit verhaal begon is zo gek nog niet. Je moet iets vaak doen om er goed in te worden en dat moet de gast kunnen proeven. Onberispelijke kwaliteit, creativiteit, toewijding en vakmanschap zou ik er nog aan toe willen voegen. In mijn ogen kun je dan spreken van een specialiteit.

Te vaak wordt herkomst, zeg maar een land of een regio binnen dat land, gekoppeld aan specialiteit. Het zou dan automatisch bijzonder zijn. Terwijl het moet gaan over de kwaliteit van de grondstoffen en het resultaat van de bereiding van de gerechten. Als gast moeten we dus steeds goed kijken, objectief proeven en vergelijken.

Jammer, dat je om deze “echte specialiteit” te vinden vaak meer moeite moet doen, immers, iedereen is vrij de termen “huisgemaakt en specialiteit van het huis’ te pas en te onpas te gebruiken! Maar,…….. als je de ware specialiteit dan eindelijk gevonden hebt, geeft dat een ontzettend blij gevoel.

Martin de Baat