Wie kent dit begrip eigenlijk niet.  Laat ik het zo zeggen; niet ingewijden kennen dit gezegde meestal niet. Eigenlijk past, als het goed is, bijna elk huishouden dit principe zelf ook toe maar zonder te weten hoe het heet. Moeder zegt vaak tegen de rest van het gezin: “Jongens, het oude moet eerst op, voordat we aan het verse beginnen”.

Nu kunnen allerlei retailers verwoede pogingen doen om ons het oude eerst te laten kopen maar dat lukt niet altijd. Je ziet mensen in de supermarkt toch naar de acherste pakken grijpen omdat die vaak het verst zijn. De datum wordt kritisch bekeken om zo tot een juiste keuze te komen. Dit is echter in het belang van de consument en niet zozeer het belang van de ondernemer. Of toch wel? Wil je als ondernemen je klant of gast niet het beste gunnen? Er zijn natuurlijk ook financiële belangen. Zo kan een supermarkt bijvoorbeeld overwegen om wel of niet producten te verkopen waarvan de datum op een bepaalde dag, zeg maar vandaag, afloopt.

Wat is nu het probleem? Zodra je producten onverpakt gaat uitstallen gaan potentiële kopers het naar in hun ogen beste product uitzoeken. Dat gebeurt met name op de markt, maar ook elders, zoals in supermarkten. Vruchten betasten en bekijken, welke is rijp en lijkt groter en sappiger. Om mensen geen kans te geven het product dat het meeste vers is te kopen, vult men vaak pas bij, als het oude op is. Als je dan bijvoorbeeld een pak melk nodig hebt en er staan alleen maar pakken van één bepaalde datum, dan heb je geen keuze. Of je moet naar een andere supermarkt gaan, maar dat doe je niet zo snel.

Ook een keer bij een banketbakker geweest, waar ze plaatkoek verkochten. Ongelijk van grootte gesneden en dan gaan mensen in de vitrine aanwijzen welk stuk ze willen. De verkoopster hoor je dan soms zeggen dat het verschil in grootte, het rustieke karakter benadrukt. Het is allemaal handwerk mevrouw, mijnheer. “Wat een kletskoek”, zou ik bijna zeggen.  Die mevrouw hoeft niet zozeer bang te zijn dat ze met het oude spul blijft zitten, maar wel met de kleinere stukken maar dat geeft toch niet want degenen die op een later tijdstip hiervoor in de winkel komen zien dan geen verschil meer. Dat rustieke qua formaat mag toch geen centimeters schelen qua onderlinge afmeting en dat is hier wel het geval. En dat kan echt niet.

Zo was ik onlangs nietsvermoedend bij Mc Donalds. Ja, het lerarenpensioen is niet zodanig dat ik regelmatig bij Jonnie Boer een vorkje ga prikken, om maar eens iets te noemen. Het was ochtend en ik wilde een bakje 65 plus koffie. En wat komt daar vlak voor mijn neus voorbij? Een jongedame met een schaal mooie plakken cake. Ik dacht nog, hè cake bij Mc Donalds? Laat ik het eens proberen. Dus ik zeg tegen de jongedame aan de kassa: “Doet u er maar een plakje cake bij”. En wat denkt u dat ze zegt? “U wilt de lemon loaf?” Aarzelend zei ik maar “Ja”, want hier had ik nog nooit van gehoord. De cake kwam citroenfris uit de vriezer, want die wordt de avond ervoor uitgehaald weet ik inmiddels.

Het is wederom een Amerikaans product, een citroencake met citroenglazuur, erg lekker als je van natte cake houdt. Spakenburg is met haar natte cake zo langzamerhand wereldberoemd geworden maar heeft er nu een concurrent bij. Alhoewel, ik denk dat dat mee valt. Toen dacht ik, volgende keer laat ik mijn vrouw ook proeven, dus toen ik enige tijd later er weer was besloot ik om een plakje mee naar huis te nemen. Maar goed dat ik niet bij de drive was gegaan, want dan kon ik niet in de vitrine kijken. 

Het was vroeg in de avond en een aantal plakken cake hadden het ochtendgloren al meegemaakt en dus zo te zien een hogere leeftijd bereikt. Behalve dan één plak, die leek net te zijn aangevuld. Dus ik met mijn vinger wijzend naar die ene plak waarvan ik dacht dat die het verste was, maar no way. Het meisje zei we hanteren het fifo systeem hier dus u krijgt die plak niet. Zou iedereen nu ineens weten wat fifo betekent?  Dat was balen maar ik gaf niet op. “Ik wil graag die plak, anders hoef ik niet” haar tegenwerpend. En jawel hoor, ze ging overstag, terwijl ze haar meest onvriendelijke gezicht opzette. Deze plak bleek super moisty, oftewel botermals te zijn. Spakenburg komt aardig in de buurt.

Ja, eigenlijk moet je de plakken die al een tijd liggen gewoon weg doen, zoals ook na zoveel minuten de friet en de hamburgers bij Mc Donalds worden weggegooid. Of de plakken niet in hun blootje in de vitrine leggen maar verpakken. Of geen verse bij oude plakken aanvullen. Bedenkt u het verder zelf maar. In ieder geval iets om over na te denken. 

First in first out, willen we allemaal graag, behalve dan de consument die gaat liever voor zo vers mogelijk. Dus last in first out, maar deze regel geldt waarschijnlijk exclusief voor het ontslaan van personeel. Wordt wellicht toegepast als bijvoorbeeld nieuwe medewerkers het principe van last in first out op producten zoals van het bedrijf gaan toepassen. Maar gelukkig is het voor dit cakemeisje goed afgelopen.

Martin de Baat