Knoeierijen met voedsel is al eeuwenoud! Zelfs in de negentiende eeuw werd er nog volop geknoeid met etenswaren. Aan meel en brood werden zand, gips, bonenmeel of andere oneigenlijke stoffen toegevoegd. Zout werd vervalst met krijt en azijn met zwavelzuur. Melk werd aangelengd met water en goede boter vermengd met andere vetten, aardappelmeel en kleurstof.

Door gebrekkige wetgeving en door het moeilijk aantoonbaar maken van bedrog hebben deze praktijken vele, vele jaren kunnen plaatsvinden. Ook de Nederlanders zijn altijd erg goed geweest in het vervalsen van producten. Het vermengen van margarine met boter wat z.g.n. “kunstboter” opleverde, is een bekend voorbeeld. In Oss waren Anton Jurgens en Simon van den Bergh al in 1872 en 1873 begonnen met de fabricage van margarine-boter, een mengsel van boter en dierlijke en plantaardige vetten. Uiteraard werd deze kunstboter door allerlei lieden, in passende boeren klederdracht, als echte boter aangeprezen.

Het verschil met vroeger is dat we dit tegenwoordig geen vervalsing meer noemen maar een nieuw product, omdat we geen onjuiste namen mogen gebruiken en de ingrediënten verplicht moeten vermelden. Je moet dan wel die kleine lettertjes (kunnen) lezen anders voel je je soms, nog bedrogen. Op zich kun je, binnen de grenzen van de wet, “vervalsen” wat je wilt mits je het dus maar ergens vermeld. Zo was er bijvoorbeeld al, Mock Turtle soep, banketspijs en imitatietruffel.

Onlangs is het weer eens fout gegaan met hamburgers en lasagna van zogenaamd 100% rundvlees, er zat ook paardenvlees in. Een chef uit Tokio, is waarschijnlijk de geschiedenisboeken ingedoken en heeft gedacht: “Hè dat vervalsen, wat ze vroeger zo veel deden met zand, goed idee, dat kan ik ook wel eens doen!”

Alleen, ik ga niet stiekem vals spelen, ik ga gewoon open en eerlijk “vervalsen”.Het is natuurlijk maar de vraag of de voedsel- en warenautoriteit hier akkoord mee zal gaan. Een soepje van modder of sorbet van zand met een sausje van compost. De chef-kok uit Tokio serveert een zesgangenmenu met uitsluitend gerechten gemaakt met aarde. Het is lekker en gezond, beweert de chef. Kosten voor een zesgangenmenu: 80 euro.

De Japanse chef gebruikt elke dag een emmertje van de beste aarde voor het zesgangenmenu, zo zegt hij zelf. Zijn motivatie om met aarde te werken in zijn keuken: het is volgens hem goed voor de spijsvertering en er zitten veel mineralen in aarde. ‘Zanderig, maar niet onaangenaam,’ verklaart een gast van het Japanse restaurant de soep van aarde.

Waarschijnlijk ook inkooptechnisch gezien een waanzinnige keuze van deze inventieve chefkok. Of de gasten het er gezond van af brengen is dus nog maar de vraag, want dit menu lijkt me echter toch niet zo soepeltjes op de maag liggen.

Oh ja, laatst hoorde ik een kippenboer zeggen: “Denk je dat iemand het verschil proeft als duizend kilo kip is vermengd met tweehonderd kilo kalkoen? Zeker in bewerkt vlees, dat in kant-en-klaar maaltijden terecht komt, is dat amper te zien, proeven of ruiken”. Kijk, weer zo’n typetje met een zeer rekbaar geweten, die alles voor geld wil doen. Meevallertje, deze kippenboer lijkt op deze wijze niet de gezondheid van zijn afnemers in gevaar te brengen.

Maar dan die ene zuivelboer! Ja, ja, ook vegetariërs ontspringen niet de dans! Een half jaar cel kreeg hij voor het vervalsen van zuiveletiketten, de houdbaarheidsdatum van al die producten was al lang overschreden. Mazzel voor hem dat lidmaatschap van een criminele organisatie niet bewezen was, anders was het 1½ jaar brommen geworden. Dat risico loop je zeker als je beide zoons ook volop in deze business meedoen.

Moeten we nu, gezien al deze gebeurtenissen, alles en iedereen maar gaan wantrouwen? Alstublieft niet, maar een beetje gezonde argwaan kan nooit kwaad, dus, houdt wel die oude wijsheid van mijn stokoude schoonmoeder altijd in uw achterhoofd: “ALLE MENSEN OP DE WERELD ZIJN EERLIJK, ZOLANG ZE GEEN KANS KRIJGEN ONEERLIJK TE ZIJN “.

Martin de Baat