Eigenlijk kun je vanillevla beschouwen als een oer Nederlands product, ondanks het feit dat het geen Nederlandse uitvinding is. Schijnt door een Fransman uitgevonden te zijn, hoewel ook de Spanjaarden claimen de uitvinders hiervan ter zijn. Nog niet zo lang geleden was vanillevla praktisch uitsluitend te koop in Nederland. Sinds enige tijd begint de vla ook zijn opmars in Duitsland. Of het daar een net zo’n groot succes wordt, is afwachten geblazen.

Ikzelf heb iets met vanillevla. Als jongen van een jaar of 12-13, stuurde mijn moeder mij elke week naar het winkeltje bij de melkfabriek, om uiteraard melk, boter, kaas maar ook vanillevla te kopen. Als ik tussen de middag uit school kwam, stond er af en toe, nee, niet elke dag, een “fleske” vanillevla voor mij klaar. De tafel was al gedekt met een oude, soms wat vergeelde, krant, waarop een diep bord en een lepel en dat was het dan. Mijn vader en moeder aten tussen de middag vaak op een ander tijdstip.

De aanblik bij binnenkomst in de keuken van het ½ liter “fleske” met het gele spul gaf mij altijd een gelukzalig gevoel. Lekker romig en zacht als advocaat, maar dan zonder de scherpe brandewijn. Handen wassen, de capsule eraf gepeuterd en dan begint het spel om de vla uit de fles te krijgen. Fles op de kop, een stotende beweging, om de, in die tijd, zeer stijve vla uit de fles te krijgen. Als het dan nog niet lukte, wat ferme tikken met de muis van de hand op de flesbodem en eventueel als laatste redmiddel een beetje helpen met de steel van de lepel.

Een tergend langzame blub, blub, blub, met als uiteindelijke resultaat, een mooi bordje vol! En vervolgens smullen maar, net zo lang tot het “fleske” leeg was. En dat was dan mijn overheerlijke lunch! Die vla, nu al meer dan 50 jaar geleden, was gemaakt van custardpoeder, volle melk, suiker en smaakstof. Ook toen geen echte vanille maar waarschijnlijk vanilline, ja, dat maken ze uit sparren of papier! Het was dus dikke vla en niet die glijerige gladjanus vla van tegenwoordig.

Vele jaren later toen ik bij Hotel de l’Europe werkte, kreeg ik op een goede dag van de toenmalige chef patissier tijdens het personeelseten vanillevla als dessert. Dat was eigenlijk de lekkerste die ik ooit in mijn leven geproefd heb. De chef patissier maakte deze vla uiteraard zelf en noemde het crème à la vanille. Gemaakt van slagroom, Bourbon vanillestokjes, melk, suiker en eieren. Dus helemaal geen custardpoeder van dr Oetker! Zo simpel en geniaal kunnen dingen zijn!

Dit was top! Wat een verschil met de supermarkt en wat is dat een trieste bedoening. Al die karren vol met kartonnen pakken bij de Lidl of de Aldi e.d. voor slechts 59 eurocentjes. Tegenwoordig eet ik bijna geen vla meer, want deze zogenaamde vanillevla, is het woord vla onwaardig en bovendien uit die kartonnen pakken, vind ik sowieso niet iets om vrolijk van te worden. Weet u wat nu zo gek is! Onlangs ontdekte ik bij de Boni supermarkt Duitse “vanille pudding”

Wat bleek, die Duitsers maken het nu zelf en eerlijk is eerlijk, veel en veel lekkerder dan bij ons. Wat doen ze? Ze doen echte vanille in de vla, iets waar een Nederlands bedrijf nooit aan zou beginnen. Hoewel, één bedrijf heeft een keertje geprobeerd om echte vanille in de vla te stoppen, maar helaas, ze zijn er al snel weer mee gestopt. Waarom zult u zich afvragen? Volgens de woordvoerster van het bedrijf, omdat er klachten kwamen vanwege de zwarte pitjes in de vla. De mensen dachten echt dat er zand in de vla zat.

Is de doorsnee Nederlander dan zo achterlijk? Ik kan het nauwelijks geloven! Het zal wel weer prijstechnisch niet uit kunnen of misschien is het ook allemaal wel te veel werk. Eén producent van vanillevla gaf als antwoord op de vraag waarom er geen vanille in de Nederlandse vanillevla zit: “Er is te weinig vanille in de wereld om aan alle vanillevla echte vanille toe te voegen.”

Terug naar die Duitse vla, die in Duitsland geen vla maar pudding genoemd wordt. Deze pudding is ook wat dikker, bijna net als vroeger bij ons. Natuurlijk is deze vla wat duurder maar lekker dat die is! En daar kan het wel met echte vanille! De vanillestokjes worden wel in z’n geheel gemalen, anders zou de vla met alleen de vanillezaadjes voor veel Nederlanders “veels” te duur worden. En dan heb ik het nog niet eens over die Duitse griesmeelpudding met room, waar je ook al je vingers bij aflikt en opeet.

Nu zult u denken dat ik hier reclame ga zitten maken voor een bepaald merk, maar dat is echt niet zo. Oké, vooruit, een beetje dan! Het is eerder zo dat ik met u mijn geheim wil delen! Gewoon om u er ook van te kunnen laten genieten, zolang het nog kan! Zolang het nog kan? Waarom ik dat zeg? Ik ben bang dat deze Duitse topproducten op den duur uit de Nederlandse schappen zullen gaan verdwijnen en dat zou heel jammer zijn en… moet ik eerlijk toegeven…..het is dus ook mijn belang, dat het niet zo ver komt. Oh ja, voordat u naar de winkel rent… het merk nog even, dat is Ehrmann!

Maar mocht u niet massaal naar de winkel lopen, ja, dan kan ik deze pudding strakjes natuurlijk ook zelf gaan koken! Heb ik al een paar keer gedaan, maar die van Ehrmann was toch nog ietsie pietsie lekkerder, zei mijn vrouw! En daar heeft ze gelijk in. Zelf de vla koken, ach, tijd is helemaal geen probleem meer voor mij. En aan echte vanille komen? Tijdens mijn reis naar Indonesië heb ik mijn voorraadje vanillestokjes weer volledig op peil gebracht!

Maar wie weet, volgt u mijn advies op en in dat geval zeg ik erbij: “Ehrmann pudding, geniet er maar van, zolang het nog kan!”

Martin de Baat