Wat vanzelfsprekend leek te zijn, is het ineens niet meer. Zo’n 10 jaar geleden was ik in Miami in een breakfast- restaurant, samen met mijn schoonmoeder, vrouw en kinderen. Wil je een ontbijtje, dan moet je dat haast wel op deze manier doen, doodeenvoudig omdat veel hotels geen ontbijt serveren. Gelukkig liggen die breakfast- restaurants meestal pal bij je hotel en dat is zeker niet toevallig.

Mijn schoonmoeder is gek op een gekookt ei, hardgekookt wel te verstaan. Dus bestelden we voor haar een “hard boiled egg”. Enigszins sprakeloos keek de serveerster ons met grote ogen aan. Ze herhaalde het nog een keer, alsof ze twijfels had of ze het wel goed begrepen had. “Ze zijn tenslotte buitenlanders die steenkolen Engels spreken”, moet haar gedachte hierbij geweest zijn. “You mean a hard boiled egg, sir?” “Yes, madam, a hard boiled egg, for my mother in law!”

De serveerster baande zich met hoge snelheid een weg langs de nog lege tafels, linia recta naar de keuken. Enige tijd later verscheen ze weer ten tonele en zei tegen ons: “I’am very sorry, but we don’t serve hard boiled eggs”. “Hoe kan dat nou?” zeg ik tegen haar in mijn beste Engels. Aarzelend kwam de aap uit de mouw. In deze breakfast-keuken is geen enkel vers ei te bekennen. Alleen maar “cans” met gepasteuriseerd ei. Vandaar al die waslijsten omelets en scrambled eggs op de kaart.

Wat een teleurstelling. Oma was, zeg maar, behoorlijk van de leg. Dan maar geen ei, zei ze heel verdrietig voor zich uit kijkend. Arme oma, ze had toch zo’n zin in een hard gekookt eitje. Nooit kunnen bevroeden op dat moment, dat deze rare toestand ook wel eens in ons eigen landje zou kunnen ontstaan. En jawel hoor, keukens zonder verse eieren zijn, heden ten dage, duidelijk in opmars. Lang leve de cans met gepasteuriseerd eidooier, eiwit en heel ei.

En met de komst van deze fabrieks-eipreparaten verdwijnt niet alleen een stuk smaak, want geloof maar niet dat je cans kunt bestellen met 4 granen ei, biologisch ei, maisei, vrije uitloopei en ga zo maar door. Laat staan dat het allemaal supervers is! Gewoon legbatterij ei is het meest waarschijnlijk, als er geen scharrelei op de can staat, al mag dat dan officieel niet meer. Maar, als die eieren van buiten Europa komen dan kraait daar geen haan naar. Zolang de eieren niet in een doosje zitten maar als “can” door het leven gaan is er niets aan de hand.

Ja, zelfs can can geeft zich meer bloot dan de jerry can! Het is niet alleen het fysieke ei dat verdwijnt. Hiermee verdwijnt zoals gezegd ook een stuk versheid en smaak, maar tevens een stuk vaardigheid van de ambachtsman/kok. Deze ambachtsman kan straks geen spiegelei meer bakken, geen ei meer splitsen in dooier en wit en kan dan dus hiervan ook geen eiwitschuim meer maken. Het is nog een kwestie van tijd en onze goede oude uitsmijter, toch een stukje nationaal erfgoed zou je zeggen, dreigt uit Nederland te verdwijnen, want het wordt knap lastig om van eierstruif 2 spiegeleieren te bakken.

Hard gekookt ei is alleen nog in plakkies verkrijgbaar, omdat de leverancier dit aan de rol levert. Hygiëne is belangrijk en salmonella moeten we kost wat kost buiten de deur houden. Maar gaat dit allemaal niet een ietsje pietsje te ver? De prijs voor voedselveiligheid is erg hoog als we smaak, cultureel erfgoed en vakkennis in moeten leveren. Wat moet er dan veranderen? Gewoon weer met beide benen op de grond staan! Niet de industrie, maar de kok en patissier moeten, volgens mij, weer de echte “eileiders” worden!

Martin de Baat