Welke oudere kok heeft niet tijdens zijn of haar opleiding brunoise en julienne leren snijden? Wellicht is dat nog steeds zo, alhoewel de samengestelde salades zo langzamerhand uit het zicht zijn verdwenen. In de winkels tref je nog wel de koude stamppotjes aan, die onder de benaming salade verkocht worden, maar dat is nauwelijks vergelijkbaar. Een van de bekendste samengestelde salades is toch wel de Russische salade en daar wil ik het nu over hebben.

Ik kan me herinneren dat ik vroeger als kind met mijn ouders op zondagmiddag wel eens hors d’oeuvre ging eten bij een gerenommeerd plaatselijk restaurant. Een prachtig opgemaakte schotel waarbij het pronkstuk, het Russische ei onvermijdelijk deel uit maakte van dit geheel. Destijds een super populaire schotel.

Tijden veranderen en na het uitbannen van de volgende benamingen zoals:

Moorkop
Negerzoen
Jodekoek

is nu ook de Russische salade en het Russisch ei aan de beurt.

Wat schetst mijn verbazing? Lege vakken in de supermarkt bij het bordje Russisch ei en daarnaast volop huzarensalade en zalmsalade. “Mag niet meer, ” zegt de winkelmedewerker tegen mij. Alles waar het woord Russisch in verschijnt verdwijnt. Vraag me wel af hoe het straks met de Russische kaviaar en Russische wodka zal gaan. Die komen tenminste nog uit Rusland en dan zou een boycot daarvan begrijpelijk zijn.

Maar wat heeft in godsnaam de Russische salade of het Russische ei met Rusland te maken? Misschien heeft de mythe rond het wereldberoemde Fabergé ei wel bijgedragen tot de benaming Russisch ei. Op Wikipedia vond ik echter  het volgende:

De Russische salade  werd rond 1860 in Rusland geïntroduceerd door de Russische chefkok Lucien Olivier. Lucien Olivier (Russisch: Люсьен Оливье) (Moskou, 1838 – 14 november 1883) was een Russische chefkok van Belgisch-Franse afkomst en de bedenker van de Salade Olivier.
Hij werd geboren in Moskou, en was in de vroege jaren 1860 chef-kok in het Hermitage-restaurant in Moskou. Hij staat bekend als de bedenker van het recept voor een wintersalade. Zijn recept was een geheim dat hij nooit heeft geopenbaard en pas na zijn dood bekend werd.

Dan moet dus toch de herkomst er iets mee te maken hebben want aan de samenstelling van de salade (qua ingrediënten) valt ook al niet op te maken, dat deze ook maar enigszins iets te maken heeft met Rusland. Want volgens mijn oude schoolboeken zit er het volgende in een Russisch ei:

Russische salade, bestaande uit aardappelen, knolselderij, winterwortelen, augurk, doperwten en garnalen/vis.

Het Russisch ei wordt dan nog gecompleteerd met halve hard gekookte eieren bedekt met remouladesaus, waarop rolletjes ansjovis gevuld met kappertjes. Het moet allemaal niet gekker worden in ons landje. Alle liefhebbers van een Russisch eitje worden heel verdrietig van dit nieuwe verbod. Dan maar zelf aan de slag of het huzarenslaatje ombouwen? Dat laatste wordt lastig want in de huzarensalade zit vlees, terwijl de Russische salade een vissalade is. Of wellicht de naam veranderen, net zoals de moorkop nu chocobol heet?

Zullen we het dan voortaan maar Oekraïens ei noemen? Een ei staat tenslotte voor nieuw leven en dat gun ik de Oekraïners van harte.

Martin de Baat